Interview – Ingrid Janssen, voorzitter College van Bestuur van de openbare scholenkoepel Ambion in de regio Heerenveen
Liefde en werk gaat voor mij over met liefde doen wat je doet, liefde met en voor wie je werkt én voor de context. Het moet passen bij wat je te doen hebt in je werk. Ik moet ook meteen denken aan de combinatie met lef, want dat heb je wel nodig. Ik kom zelf uit een rood nest. Vanaf de eerste dag dat ik in het onderwijs ging werken had ik het gevoel dat goed onderwijs juist voor kansarme kinderen cruciaal is. Onderwijs kan het verschil maken tussen je aan je situatie ontworstelen of erin blijven hangen. Andere kinderen hebben dat veel minder nodig, want die hebben al een vangnet. Dat gedachtengoed is diep verankerd bij mij.
Vertrouwen
Daar passen ook de waarden bij die voor mij belangrijk zijn in de liefde. De eerste is onvoorwaardelijk vertrouwen. Dat betekent ook dat je iets fout mag doen: je bent wie je bent met al je kwaliteiten, je fouten en valkuilen. Niet alles is leuk, in geen enkele relatie, maar het bij elkaar zijn heeft meerwaarde. Onvoorwaardelijk anderen vertrouwen is niet hetzelfde als naïef zijn. Ik weet dat vertrouwen beschaamd kan worden, maar toch blijft voor mij het uitgangspunt altijd dat ik de ander vertrouw. Vandaar uit kun je gaan verkennen.
Authenticiteit
Authenticiteit is een andere waarde die belangrijk is voor mij. Mensen moeten zichzelf kunnen zijn. Als ik dat zelf laat zien, hoop ik dat anderen dat ook doen. Je geeft zelf het goede voorbeeld. Eigenlijk geldt dat voor alles. Dat betekent niet dat je in een standaardplaatje moet passen. Een ander zal beslist dingen doen die jij zelf niet zou doen. Dat hoeft aan de liefde niets af te doen. Juist door anders te zijn en te doen kun je van elkaar leren. Je kunt elkaar voeden met ideeën, gedachten, beelden en ervaringen. De meerwaarde van het samenzijn, dat zou het uitgangspunt moeten zijn.
Ik ben een echt hondenmens. Ik ben trouw, wil hard werken, maar dan wel een aai over mijn bol krijgen. Ik ga voor je door het vuur, maar heb daar wel waardering voor nodig. Dat heb ik mijn loopbaan wel ervaren. Ik heb ergens gewerkt op een vrij nieuwe school. We woonden prachtig in de duinen, op fietsafstand van de school. De rector had allerlei nieuwe mensen aangenomen en ik kwam als laatste binnen met innovatie als speerpunt. Leuk natuurlijk. Maar de rest wilde niks weten van innovatie. Ze waren vooral met zichzelf bezig. Ik voelde me een pauw in het land van de pinguins. Dat is even leuk, maar daarna wordt het saai. Bij een andere school vond ik wel een mix van mensen die anders zijn en daardoor toch niet anders zijn. Daar gebeurden de meeste geweldige dingen en werd echt out of the box gedacht. Ik kan me nog herinneren dat er iemand spontaan op de tafel opera stond te zingen. Dat zul je mij niet zien doen, maar ik geniet er wel van.
Mijn hondengedrag is ook mijn valkuil. Ik probeer me altijd in te leven in de ander, waardering te geven, nieuwsgierig te zijn. Er zijn ook mensen die iets anders van je verwachten, daar moet ik me bewust van blijven.
Tijd is vluchtig
Liefdevol met anderen omgaan zou altijd het uitganspunt moeten zijn. Maar ik moet toegeven dat de beschikbare tijd en complexiteit van de organisatie en bepaalde situaties me daarin soms belemmeren. Tijd is zo vluchtig, en ik vind het soms lastig om tijd te maken. We verdoen ook veel tijd met geklets over wat er niet echt toe doet. Dat geklets heeft niets te maken met aandacht en liefdevol met elkaar bezig zijn.
Er zijn ook situaties die het lastig maken liefdevol te zijn. Kijk maar naar het lerarentekort. Ik heb daar geen grip op, kan het niet oplossen. Dat vind ik frustrerend. Het enige wat ik dan kan doen is in ieder geval liefdevol zijn naar mezelf: ik ben wel verantwoordelijk, maar heb er geen invloed op. Dat toegeven vind ik ingewikkeld.
Liefde is leiderschap
Ik probeer de mensen met wie ik te maken heb echt te zien, aandacht te geven. Is iemand op een dag weggegaan met verdriet, dan bel ik. Ik kan het niet oplossen, maar wel met aandacht en liefde luisteren, laten blijken dat ik zie dat ze het moeilijk heeft. Laatst waren er twee collega’s die een diploma behaald hadden waren, dan krijgen ze een bloemetje. Ook wie jarig is, of terug komt van ouderschapsverlof laten we blijken: fijn dat je er weer bent. Soms betekent dat ook iemand op een ander spoor brengen, mensen helpen ontdekken of ze goed op hun plek zitten, vóórdat ze vastlopen. Niemand heeft er iets aan als iemand in de ziektewet beland. Diegene zelf niet, de school niet, de leerlingen niet, de omgeving niet. Liefdevol zijn is dus ook duidelijk zijn. Dat is niet altijd leuk, maar wel nodig. Dat betekent ook dat als je niet met elkaar verder gaat, je dat doet met respect en aandacht – en bij voorkeur met behoud van de relatie.